Henrik III, kralj Francuske

Ovaj članak ili neki od njegovih odlomaka nije dovoljno potkrijepljen izvorima (literatura, veb-sajtovi ili drugi izvori). Ako se pravilno ne potkrijepe pouzdanim izvorima, sporne rečenice i navodi mogli bi biti izbrisani. Pomozite Wikipediji tako što ćete navesti validne izvore putem referenci te nakon toga možete ukloniti ovaj šablon.

Henrik III
Kralj Francuske
Vladavina	30. maj 1574 - 2. august 1589
Prethodnik	Karlo IX
Nasljednik	Henrik IV
Kralj Poljske
Vladavina	16. maj 1573 - 12. maj 1575
Prethodnik	Sigismund II Avgust
Nasljednik	Ana
Supružnik	Ludovika Lotarinška
Dinastija	Valois
Otac	Henrik II, kralj Francuske
Majka	Katarina Medici
Rođenje	19. septembar 1551.
Smrt	2. august 1589.

Henrik III (19. septembar 1551 – 2. august 1589), rođen kao Alexandre Edouard de France (poljski: Henryk Walezy; litvanski: Henrikas Valua), bio je monarh iz dinastije Valois koji je izabran za vladara Poljsko-litvanske unije od 1573. do 1575. godine i vladao je kao kralj Francuske od 1574. do svoje smrti. On je bio posljednji francuski monarh iz dinastije Valois.

Kao četvrti sin kralja Francuske Henrika II i Katarine Medici, Henrik nije očekivao da preuzme tron Francuske. Bio je tako dobar kandidat za upražnjeni poljski tron i izabran je za dvostruku titulu kralja Poljske i velikog vojvode Litvanije. Henrikova vladavina nad Poljskom je bila kratka ali značajna. On je potpisao zakon u kojem Poljska monarhija daje slobodu izbora poljskom plemstvu. Od trojice njegove braće, dvojica su živjela dovoljno dugo da se uzdignu na francuski tron, ali su umrli mladi i bez legitimnog muškog nasljednika. Poljsku je napustio nakon što je naslijedio francuski tron u 22. godini.

Francusko carstvo je u to vrijeme bilo zahvaćeno Hugenotskim ratovima, a Henrikov autoritet je podrivao nasilničke političke stranke koje su finansirali strane sile: Katolička liga (uz podršku Španije), Protestantski hugenoti (podržani od strane Engleske) i Nezadovoljni na čelu sa Henrikovim bratom Francisom, vojvodom Anjoua, koja je bila stranka katoličkih i protestantskih aristokrata koji su se protivili apsolutističkoj ambiciji kralja. Henrik je bio političar koji je tvrdio da će samo jaka i vjerski tolerantna monarhija spasiti Francusku od kolapsa.

Nakon smrti Henrikovog mlađeg brata Francisa, vojvode Anjoua, postalo je jasno da Henrik neće dobiti nasljednika i religijski rat je prerastao u krizu naslijeđa koji je rezultirao ratom poznatim kao Rat trojice Henrika. Legitimni nasljednik Henrika III je bio njegov daleki rođak Henrik, kralj Navare, koji je bio protestant. Katolička liga, predvođena Henrikom I, vojvodom Guisa, tražila je isključenje protestanata iz naslijeđa i zastupali su katoličkog kardinala Charlesa de Bourbonakao nasljednika Henrika III.

Jacques Clement, katolički fanatik, je 1589. godine ubio Henrika III, kojeg je naslijedio kralj Navare kao Henrik IV. On je preuzeo francusko prijestolje nakon prelaska na katoličanstvo i postao je prvi francuski kralj iz dinastije Bourbon.